Fukanzazengi – Universele aanbeveling voor zazen

1. De weg is oorspronkelijk volmaakt en alles vervullend, waarom moeten we deze dan nog oefenen en belichamen? Het voertuig van de Leer beweegt zich vrij en vanzelf, wat is dan de zin van ons ijverig oefenen? In het gehele universum is geen enkele stofkorrel te bekennen, hoe kunnen we dan ooit proberen onszelf door oefening te reinigen? De plek waar we ons nu bevinden is onafgescheiden, waarheen moeten we de voeten van onze oefening richten?

2.Als je ook maar het minste onderscheid maakt zal een kloof voor je opdoemen, net zo groot als die tussen hemel en aarde. Als je het ene volgt en het andere afkeurt zal jouw geest als stof in de wind verwaaien. Ook als je trots bent op je inzicht en je grote verlichting, ook als je jouw intuïtieve wijsheid van Boeddha aanschouwd hebt en de Weg bereikt en je geest gezuiverd, zelfs als jouw vastbeslotenheid de hemel bestormd heeft, dan nog kronkel je als iemand wiens hoofd in de schulp is blijven steken, terwijl zijn lichaam de uitweg naar het leven bijna volledig vergeten is.

3.Shakyamuni werd als wijze geboren. Toch zat hij zes jaar lang in het Jetavanapark. Zie je dan zijn sporen niet? Bodhidharma droeg het zegel van de geest uit India over. Hoor je niet de echo van de 9 jaren dat hij in de Shaolintempel voor een muur zat? Als het zelfs de ouden zo verging, hoe kunnen wij, mensen van deze tijd ons dan onttrekken aan oefening?

4.Zoek niet naar letters, verstrikt jezelf niet in woorden, zie eindelijk eens af van je eigen commentaren. Draai het licht om en belicht jezelf, leer een stap terug te doen. Lichaam en geest zullen als vanzelf oplossen, jouw oeraangezicht zal zich openbaren. Als je de dingen wilt zien zoals ze zijn, dan moet je – hier en nu – geheel jezelf zijn, zoals je bent.

FUKANZAZENGI – Universele aanbeveling voor zazen (Video 2)

5.Voor de zenoefening is een stille ruimte nodig. Eet en drink matig en schuif alle verwikkelingen terzijde, laat de tienduizend aangelegenheden rusten. Denk niet aan “goed” en “kwaad”, oordeel niet over “juist” of “verkeerd”. Jouw geest en bewustzijn draaien in het rond – laat ze tot rust komen. Stop ermee alles met je gedachten en meningen te beoordelen. Beoog ook niet een boeddha te creëren, wees nog minder gehecht aan “zitten” of “liggen”.

6.Leg een dikke mat neer en plaats daarop jouw zitkussen. Zit in de halve lotus- of in de hele lotushouding. In de hele lotushouding leg je de rechtervoet op het linkerdijbeen en daarna de linkervoet op het rechterdijbeen. In de halve lotushouding leg je gewoon de linkervoet op het rechterdijbeen.
Draag je gewaad ruim en ordelijk. Leg de rechterhand op de linkervoet en de linkerhand in de rechterhand, terwijl de duimtoppen elkaar lichtjes raken.

7.Zit recht in de juiste houding, waarbij je noch naar links of rechts helt, noch naar voren buigt of naar achteren. De oren bevinden zich op één lijn met de schouders en de neus ligt in dezelfde lijn als de navel. Plaats de tong tegen de voorkant van het gehemelte, terwijl je de tanden en lippen gesloten houdt. De ogen moeten altijd open blijven en je ademt lichtjes door de neus.

8.Als je deze houding eenmaal hebt aangenomen, adem je één keer diep uit door de mond. Beweeg het bovenlichaam eerst naar links, dan naar rechts. Zit onbeweeglijk als een machtige berg in concentratie en denk het niet denkende. Hoe denk je het niet-denkende? Het is het losmaken van denken (voorbij-denken). Dat is de essentiële kunst van zazen.

9.Zazen is geen meditatietechniek – het is de dharmapoort van grootse rust en vrede. Het is de beoefende realisatie van de eindeloze Dharmaweg. Hier verwerkelijkt zich de openbaring van de uiteindelijke werkelijkheid, er is geen net meer om je in te verstrikken. Eenmaal eigen gemaakt, ben je als de draak die terug het water induikt, als de tijger die door de bergen stroopt. De ware leer manifesteert zich als vanzelf en jouw vermoeidheid en verstrooidheid zullen oplossen.

FUKANZAZENGI – Universele aanbeveling voor zazen (Video 3)

10.Als je na zazen opstaat, beweeg je lichaam dan eerst langzaam en kom bedachtzaam omhoog. Doe het niet hals over kop. Zie dat al diegenen, die het gewone als ook het ongewone overstijgen en die zowel in het zitten als in het staan sterven, zich baseren op deze ene kracht. Dat geldt ook voor de vinger en de mast, de naald en de hamer waarmee het Rad der Leer in beweging is gezet.

11.Verwerkelijking tot stand gekomen door een kwast, een vuistslag, een stok en een schreeuw laat zich niet verklaren door middel van gedachten en oordelen. Hoe zou iemand haar ooit kunnen inzien, die middels de beoefende realisatie probeert te geraken tot bovennatuurlijke krachten? Jouw handelen moet vrij zijn van geluid en gestalte en gebaseerd zijn op de toestand die vooraf gaat aan intellectueel zien en begrijpen.

12.Maak je niet druk of je meer weet dan de ander of niet. Denk niet dat de slimmerik meer weet dan de domme. Geef je gewoon over aan de oefening: Dat is wat het bewandelen van de Weg genoemd wordt. De beoefende realisatie is van nature onbesmet – je naar de Weg te richten is slechts een kwestie van alledaagsheid.

13.Het zegel van Boeddha wordt overal eender gehandhaafd, zowel in deze als in alle andere werelden, zowel in India als in China, en de wind van de Waarheid waait vrij en onbelemmerd. Geef je gewoon over aan het zitten, ga op in de onbeweeglijke toestand van zazen. Ook al zijn er duizend wegen met tienduizend richtingen, volg slechts deze ene weg door alleen maar zazen te beoefenen. Waarom zou je het zitkussen in je eigen huis verlaten om in den vreemde rond te dolen? Eén misstap en je zult de grond onder je voeten verliezen.

14.Als mens geboren verkeer je in de unieke omstandigheid de Weg te bewandelen – verdoe je tijd niet langer! Je bent de Weg in jouw leven tegengekomen – waarom zou je deze kans voorbij laten gaan en vliegende vonken nakijken? Jouw leven is als de dauw op het gras, het lot slaat toe als een bliksemschicht. Jouw lichaam bezit geen werkelijkheid, in één tel moet je het opgeven.

15.Ik hoop dat jij – die de Leer net zo geleerd heeft als een blinde die een olifant betast, niet in angst en wanhoop vervalt als je werkelijk oog in oog met de ware draak komt te staan. Oefen de directe Weg van de Waarheid met hart en ziel, respecteer de nietsdoener die voorbij alle onderricht is. Deel de wijsheid met boeddha’s en boeddha’s, erf het samadhi van patriarchen en patriarchen. Aldus beoefend, aldus verwerkelijkt. De schatkamer opent zich als vanzelf – het is aan jou deze ten volle te benutten.