Zazen: Zitten in meditatie
De praktijk van Zen is “zitten”. Dus beginnen we met het belangrijkste: de meditatie techniek. Er zijn twee onderdelen: de houding en de ademhaling
1. De houding (deel 1)
Er zijn verschillende manier om te gaan “zitten”. We gebruiken vaak een zafu (kussentje) om de billen iets omhoog te laten komen. Hierdoor kunnen onze knieën de grond raken. Dit geeft een stabiele en stevige houding. Ook als je op een stoel zit geeft het kussentje stabiliteit. Kies een houding die je ligt. En draag losse kleding.
1.1. Birmese zithouding
Voor de meeste mensen zijn de Birmese zithouding het gemakkelijkst. Je legt je benen plat voor je neer, zonder ze te kruisen. Vervolgens:
• Billen 1/3 op het kussen
• Zachte buiging in de onderrug
• Bekken kantelen (knieën lager dan bekken)
• Knieën raken de grond
• Rug recht (hoofd uitstrekken naar het plafond) – maar niet (te) gespannen
• Trek je aan je borstbeen omhoog
• Je buik licht naar voren duwen
1.2 Paardenzit (Seiza)
Bij de paardenzit wordt het kussentje meestal op zijn kant gelegd, of je kunt gebruik maken van een bankje. Verder gelden dezelfde instructies als bij de Birmese houding (zie hierboven)
1.3 Op een stoel
Zelfde instructie als bij de Birmese zithouding. Alleen plaats je nu je voeten stevig op de vloer.
2. De houding (deel 2) …als je eenmaal stevig zit dan…
• Mond gesloten
• Tong tegen gehemelte + punt tegen voortanden
• Adem door de neus
• Ogen geloken 1.5 meter voor je
• Kin licht ingetrokken
• Schouders ontspannen
• Ellebogen van het lichaam af
• Je handen in een ovaaltje (Kosmische mudra). Linkerhand in je rechterhand
• Pinken tegen de buikwand (+/- 3 vingers onder de navel)
3. Uitademing tellen
• We ademen geruisloos door de neus en volgen onze ademhaling.
• We tellen iedere uitademing, steeds van één tot tien. ééeeeeen, tweeeeee
Dit is natuurlijk slechts een streven, want we halen de 10 nooit. Je zult merken dat je snel afdwaalt. Dat is niet erg. Zodra je het doorhebt begin je weer rustig bij 1.
Tijdens de meditatie zijn alle gedachten welkom. De bedoeling is dat je er niet op in gaat. Observeer!
Meer lezen over zazen
• Shunryu Suzuki (1999): “Zen-begin: eindeloos met zen beginnen”. Deventer; Uitgeverij Ankh-Hermes
• Nico Tydeman (1998): “Zitten, de praktijk van zen”. Amsterdam: de Driehoek Uitgeverij